Đặt chân đến Thái Lan, tiến dần về phía Bắc, nơi đó có một ngôi làng mang tên Huay Pu Keng ở tỉnh miền núi xa xôi Mae Hong Son, là nơi cư trú chủ yếu của dân tộc cổ dài Kayan.

Ngôi làng ngày xuất hiện gần biên giới Thái Lan cách đây cũng đã nhiều thập kỷ, nhưng chặng đường để đến được đó cũng gian nan không kém. Thoạt tiên, chúng ta cần phải đặt chân tới mảnh đất Mae Hong Son, sau đó tiến dần về phía khu vực sông Pai, thuê một chuyến thuyền đuôi dài, vừa đi vừa ngắm cảnh dọc theo con sông chừng 15 km về phía hạ lưu là tới ngôi làng cổ dài Huay Pu Keng, ước tính thời gian di chuyển chỉ mất tầm 1h.
 

Krabi - Thái Lan

Đến với một địa điểm có màu nâu của đất pha lẫn màu xanh của cây rừng, hình ảnh ngôi làng dần dần hiện ra trước mắt khách thăm “Kiến trúc nhà ở - điều kiện sinh sống - hoạt động thường ngày và đặc biệt là những người phụ nữ với chiếc cổ nhìn trông khá dài”. Phải nói rằng khi mới nghe đồn về người cổ dài, chúng tôi cũng ngạc nhiên và tự hình dung xem tại sao họ lại như thế, nhưng chưa kịp tiến sâu vào trong làng thì chân dung một người phụ nữ cổ dài đã xuất hiện ra ngay trước mặt “Lời đồn là có thật, cổ của họ thật dài, đơn giản bởi vì họ đeo một chiếc vòng cổ to lớn hình chuông, nhìn trông khá là nặng”.

Chưa dám sờ thử, nhưng bất kỳ ai cũng có thể đoán được đó là vòng cổ bằng vàng, nếu nhìn kỹ hơn thì họ còn đeo cả ở dưới chân. Chắc hẳn, người dân muốn sử dụng sức nặng của vàng để kéo giãn phần cổ của họ, cũng có thể còn có một quan niệm độc đáo rằng “Người phụ nữ có một chiếc cổ dài là một người phụ nữ đẹp”.

Nghe nói về người cổ dài Karen, mục đích của bất kỳ khách thăm nào khi tới đây cũng đều muốn chiêm ngưỡng điều kỳ diệu đó, nhưng sự thật thì lại khác, nhu cầu của khách thăm còn phát sinh nhiều hơn “Khi họ còn muốn tìm hiểu thêm cả những nét văn hóa sinh hoạt truyền thống xoay quanh”.

+ Nói về nhà ở: Họ sống rất tự nhiên theo kiểu bản năng sinh tồn, những ngôi hai tầng giống kiểu nhà sàn, đa phần được làm từ gỗ với mái lợp bằng cọ khô. Sau khi nhiều người tìm đến, chương trình bắt đầu phát triển, đan xen đó còn có những ngôi nhà được lợp mái bằng sắt, các cửa hàng bày bán hay giải khát cũng dần hình thành, với kiểu kiến trúc nhìn khá thông thoáng và mộc mạc.

+ Nói về ngành nghề truyền thống: Đầu tiên chúng tôi bị hiểu nhầm rằng, phụ nữ đeo vòng cổ bằng vàng, chắc hẳn họ phải phát rất triển mạnh về việc khai thác và chế tác vàng. Nhưng không phải, vòng cổ chỉ là một trong những món đồ của nghề trang sức, bên cạnh đó họ còn dệt may, thêu thùa và khắc tượng gỗ.

+ Riêng về phần nhu cầu sinh hoạt: Họ sống đa phần từ việc tự cung tự cấp với một quan điểm “Chúng tôi ăn uống những gì mà trái đất cung cấp”, bởi vì họ là những người Myanmar cổ đại di cư tới đây. Tuy nhiên khi tới tiến gần thì họ mới hình thành nên những nhu cầu trao đổi hàng hóa, thế nên trên dọc đường đi cũng xuất hiện một vài quán nước nhỏ phục vụ khách thăm.

+ Xét về mặt ẩm thực: Điều này thật sự khó nói, không thể nào mà chúng ta lôi một vài món ra, tự đặt tên để gọi đó là đặc sản khu vực. Tốt hơn hết, các bạn hãy nhìn ngắm, thưởng thức và cảm nhận là đủ.

+ Còn về phong tục lễ hội: Chúng tôi tới đây không đúng vào dịp trọng đại, vậy nên không có nhiều thông tin về lễ hội để chia sẻ tới các bạn. Nhưng nếu ai đó may mắn hơn chúng tôi, được tham gia vào những sự kiện đặc biệt đó, thì có lẽ họ sẽ chia sẻ để chúng ta cùng biết tới.

“Một ngôi làng cổ dài xinh xắn - Dọc trên dòng sông Pai - Yên bình giữa khu rừng Mae Hong Son hùng vĩ - Sát biên giới Burma”, sẽ là điểm trải nghiệm lý tưởng nếu ai đó muốn chinh phục những điều kỳ diệu của tạo hóa, mà Chương trình Thái Lan vừa gửi đến các bạn. Nói tới đây, chúng tôi cũng sẽ tiết lộ thêm với các bạn rằng “Nằm ngay cạnh đó còn có một ngôi làng khác được gọi là ngôi làng Kayaw tai lớn”.